युद्धको बीचमा गाजामा सहायता कसरी पुगेको छ ?

काठमाडौँ । इजरायल र गाजाबीच जारी द्वन्द्वको बीचमा, सहायता एजेन्सीहरूले गाजा भोकमरीको कगारमा रहेको बताएका छन् । एजेन्सीहरूले गाजालाई पर्याप्त मात्रामा सहायता उपलब्ध गराउन नसक्दा यस्तो भएको बताएका छन् ।

इजरायली सेनाले रफाह सहरमा सैन्य कारबाही सुरु गरेपछि, यसले सहायता पुर्‍याउने ट्रकहरूको लागि मुख्य मार्ग रहेको राफा क्रसिंग बन्द गरेको थियो । गाजालाई सहायता दक्षिणमा राफा क्रसिङ र केरेम शालोम र उत्तरमा इरेज क्रसिङबाट आउँछ ।

संयुक्त राष्ट्र संघको एजेन्सीले गाजामा प्यालेस्टिनी जनसंख्यालाई सहायता प्रदान गर्दछ । यस निकायले यहाँका जनतालाई करिब ४० प्रतिशत राहत सामग्री उपलब्ध गराउँदै आएको छ ।

राष्ट्र संघको एजेन्सीका सञ्चार निर्देशक जुलिएट टुमाले गाजाको २.३ मिलियन जनसंख्यालाई हरेक दिन कम्तिमा ५०० ट्रकको मद्दत चाहिन्छ । गाजालाई सहायता प्रदान गर्ने स्वतन्त्र संस्थाहरू मध्ये एक एक्सनएड युकेले गाजामा पुग्ने सहायताको अभाव रहेको बताएको छ ।

यहाँको सम्पूर्ण जनसङ्ख्या अर्थात २३ लाख जनता खाद्य संकटको सामना गरिरहेका छन् भने पाँच वर्षमुनिका ५० हजार ४०० बालबालिकामा गम्भीर कुपोषणमा रहेका छन् ।  १ लाख ६० हजार गर्भवती र सुत्केरी महिलालाई कुपोषणबाट बच्न पर्याप्त खानाको आवश्यकता छ ।

राष्ट्र्संघ एजेन्सीको तथ्याङ्क अनुसार गाजामा सहायता प्रवाह मे अघिको दुई महिनामा उच्च स्तरमा थियो । मार्चमा, करिब ५ हजार सहायता ट्रकहरू केरेम शालोम र रफाह क्रसिङहरूबाट गुज्रिएका थिए । जहाँ अप्रिलमा ५ हजार ६ सय ७१ ट्रक अर्थात् दैनिक औसत १८९ ट्रक गुज्रिएका छन् ।

मेको सुरुमा इजरायली सेनाले रफाहमा आक्रमण गर्न थालेको थियो । इजरायली सेनाले ६ मेमा राफा क्रसिङ बन्द गरेको थियो । राष्ट्र संघका अनुसार केरेम शालोम वरपर लडाइँका कारण त्यहाँबाट आउने सहायता पनि घटेको छ । यस्तो अवस्थामा सुरक्षाको चिन्तालाई ध्यानमा राख्दै वैशाख १ देखि जेठ २८ गतेसम्म सहायता सामग्री पुर्‍याउने ट्रकको संख्या घटेर १ हजार ४७९ पुगेको छ ।

एक्सन एडले मे महिनाको सुरुदेखि नै पठाउँदै आएको सहायता गाजा जान नदिइएको वा थोरै मात्रामा पठाइएको जनाएको छ । जसका कारण खाद्यवस्तु पनि सड्न थालेको छ ।

‘रफा क्रसिङ बन्द छ, केरेम शालोम क्रसिङ इजरायली पक्षबाट खुला छ, तर यसको बाबजुद, गाजामा सहायता पठाउन यो क्रसिङ प्रयोग गर्नु सहायता संस्थाहरूको लागि खतरनाक छ,” एक्सनएडका मानवीय नीतिका प्रमुख जियादा इसाले बताएकी छन् । उनी भन्छिन, ‘यसले अप्ठ्यारो अवस्था सिर्जना गर्छ र जीवन बचाउने सहायताले भरिएका ट्रकहरू सीमाको अर्को छेउमा अड्किन्छन् ।’

यद्यपि, गाजालाई सहायता समन्वय गर्ने इजरायली सैन्य एजेन्सीले यी दावीहरूलाई कडा रूपमा अस्वीकार गर्दै आएको छ । अमेरिकी सशस्त्र बलहरूले गाजा शहरको ठीक दक्षिणी तटमा जोडिएको धेरै १०० मिटर लामो पियरहरू निर्माण गरेका छन् । यो तैरिरहेको जेट्टीलाई समुद्री मार्गबाट राहत सामग्री ल्याउन प्रयोग गरिन्छ ।

साइप्रसबाट सहायता आपूर्तिहरूले भरिएका ट्रकहरू जहाजहरूद्वारा घाटमा ढुवानी गरिन्छ । त्यसपछि यो समुद्र तट मा एक यार्ड मा तल छ । अमेरिकी सेनाले एक दिनमा करिब ९० ट्रक सहायता यहाँ पुग्ने अपेक्षा गरेको छ । सेनाले यो संख्या पछि १५० सम्म पुग्ने बताएको छ ।

तर, मे २८ मा आँधीका कारण घाट भाँचियो र त्यसको केही भाग मर्मतका लागि इजरायली बन्दरगाह एस्डोदमा लैजानुपरेको थियो । सहायता एजेन्सीहरूले पनि जहाजबाट गाजामा सहायता पुर्‍याउन धेरै सफल नभएको बताउदै आएका छन् ।

आईपीसी, विश्वभर खाद्य संकटको अनुगमन गर्ने संस्थाले गाजाका ११ लाख मानिसले गम्भीर खाद्य असुरक्षाको सामना गरिरहेको बताएको छ । आईपीसीले उत्तरी गाजा अनिकालको कगारमा रहेको र २१०,००० मानिसहरू यसको सिकार हुन सक्ने बताएको छ ।

इन्टरनेशनल रेस्क्यु कमिटीका अनुसार भोकमरी भनेको चरम खाद्य अभाव हुने अवस्था हो, जसले कुपोषण, भोकमरी र मृत्यु निम्त्याउँछ । संगठनका अनुसार अब र जुलाईको बीचमा मध्य र दक्षिणी गाजामा भोकमरीको अवस्था सिर्जना हुनसक्छ र लाखौं मानिसहरू यसको सिकार हुन सक्छन् ।

युरो-मेड ह्युमन राइट्स मनिटर, एक मानव अधिकार संगठनका अनुसार, गाजामा हमासद्वारा सञ्चालित स्वास्थ्य केन्द्रका अधिकारीहरूले आधिकारिक रूपमा भोकमरीका कारण ३०  जनाको मृत्यु भएको रेकर्ड गरेका छन् । यो आँकडा रफाहमा भएको आक्रमणपछिको हो । दिनदिनै मानिसहरु भोकले मरिरहेको संस्थाले जनाएको छ ।

संगठनले संयुक्त राष्ट्र संघ र अन्य संगठनहरूलाई गाजा पट्टीमा औपचारिक रूपमा अनिकाल घोषणा गर्न माग गरेको छ । तर, कोगाटले अवस्था त्यति नराम्रो नरहेको बताएको छ ।