अमेरिकामा कुन कुन राष्ट्रपति वा पूर्व राष्ट्रपतिमाथि गोली प्रहार भयो ?

काठमाडौँ । जुलाई १३,  पेन्सिलभेनिया, संयुक्त राज्य अमेरिकाको बटलर शहर । पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प चुनावी र्‍यालीलाई सम्बोधन गर्दै थिए । गोली लाग्दा उनले १५ मिनेट मात्रै बोलेका थिए । केही समयपछि ट्रम्पले जारी गरेको विज्ञप्तिमा गोली उनको कानमा लागेको र उनी खतरामुक्त रहेको बताए ।

ट्रम्प पहिलो अमेरिकी राष्ट्रपति वा पूर्व राष्ट्रपति होइनन् जसलाई हत्याको प्रयास गरिएको छ । अमेरिकाको राजनीतिक इतिहासमा धेरै नामहरू छन् जसको या त हत्या भएको छ वा हत्या गर्ने प्रयास गरिएको छ । यस रिपोर्टमा यस बारेमा चर्चा गरिएको छ ।

अब्राहम लिंकन

१४ अप्रिल, १८६५ मा, अमेरिकाका १६औं राष्ट्रपति अब्राहम लिंकन वाशिंगटनको फोर्डको थिएटरमा ‘अवर अमेरिकन कजिन’ नाटक हेर्दै थिए । घटनाको समयमा बालकनीमा बसेका लिंकनका सुरक्षा गार्ड ‘जोन पार्कर’ उनीसँग थिएनन् । अन्तरालमै उनी त्यहाँबाट निस्किएका थिए । राति १०.१५ बजे मौका देखेर आक्रमणकारी जोन विक्स बुथले लिंकनको टाउकोको पछाडि गोली हानेका थिए । लिंकनलाई अस्पताल लगियो, जहाँ उनको भोलिपल्ट, अप्रिल १५ मा मृत्यु भयो । शूटर, जोन वाइक्स बुथ, एक पेशेवर अभिनेता थिए । लिंकनलाई गोली हानेका

जोन विक्स बूथले १० दिनपछि भर्जिनियामा अमेरिकी सेनाको सामना गरे । जहाँ उनको हत्या भएको थियो ।

जेम्स गारफिल्ड

जुलाई २, १८८१ मा, संयुक्त राज्य अमेरिकाका २०औं राष्ट्रपति जेम्स गारफिल्ड, वाशिंगटन, डीसीको बालमोर स्टेसन हुँदै न्यू इङ्गल्याण्डको लागि रेल चढ्दै थिए । त्यसपछि चार्ल्स गुइटु नामक व्यक्तिले उनलाई गोली हाने। त्यतिबेला उनी चार महिना मात्रै पदमा बसेका थिए । टेलिफोनका आविष्कारक ग्राहम बेलले विशेष मेसिन प्रयोग गरेर राष्ट्रपतिको छातीमा लागेको गोली हटाउन धेरै प्रयास गरे तर सफल भएनन् । साढे दुई महिनापछि १९ सेप्टेम्बरमा उनको निधन भयो । चार्ल्स गुइटुलाई गारफिल्डको हत्याको दोषी ठहर गरिएको थियो। गोली हानिएको एक वर्षपछि उनलाई फाँसी दिइएको थियो ।

विलियम म्याकिन्ले 

सेप्टेम्बर ६, १९०१ मा, अमेरिकाको २५औं राष्ट्रपति विलियम म्याकिन्लीलाई गोली हानिएको थियो । भैंसीमा भाषण दिएर मानिसहरूसँग हात मिलाउँदै गर्दा एक व्यक्तिले छातीमा दुई गोली हानेका थिए । म्याककिन्ले निको हुनेमा डाक्टरहरू आशावादी थिए, तर गोलीको कारणले गर्दा उनको ग्याङ्ग्रीन विकास भयो र उनको सेप्टेम्बर १४, १९०१ मा मृत्यु भयो । २८ वर्षीय लियोन एफ जोल्गोजले गोली चलाएको स्वीकार गरे । उनी अधिनायकवाद विरोधी थिए । उनी परीक्षणमा दोषी पाइयो र अक्टोबर २९, १९०१ मा इलेक्ट्रिक कुर्सीमा मृत्युदण्डको सजाय सुनाइयो ।

जोन एफ केनेडी

नोभेम्बर २२, १९६३ मा, जोन एफ केनेडी, अमेरिकाको ३५औं राष्ट्रपतिको हत्या गरियो । उनी खुल्ला कारमा यात्रा गरिरहेका बेला गोली प्रहार भएको थियो । राष्ट्रपतिको सुरक्षामा खटिएका सिपाहीले उनलाई पार्कल्याण्ड मेमोरियल अस्पताल लगेका थिए । तर, दिउँसो १ बजे चिकित्सकले उनलाई मृत घोषणा गरेका थिए । केनेडीको कारमा यात्रा गरिरहेका गभर्नर कोनली पनि यस आक्रमणमा घाइते भए, तर उनी चाँडै निको भए ।

केनेडीलाई गोली हान्ने व्यक्ति पूर्व मरीन ली हार्वे ओसवाल्ड थिए । ओसवाल्डलाई पुलिसले गिरफ्तार गरेको थियो, तर दुई दिन पछि ओसवाल्डको पनि केनेडी समर्थकले हत्या गरेको थियो । यो घटनाले अमेरिका लगायत विश्वमा हलचल मच्चाएको छ । उनको हत्याको रहस्य भने अहिलेसम्म खुल्न सकेको छैन ।

रोनाल्ड रेगन

३० मार्च १९८१ तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्रपति रोनाल्ड रेगन वासिङ्टन डिसीमा एक कार्यक्रममा भाग लिएपछि कडा सुरक्षाबीच कारमा बस्न लागेका थिए । उनको वरिपरि मिडिया र मानिसहरुको भीड थियो । त्यही भीडबाट अचानक एकजना व्यक्ति निस्किए र रेगनमाथि गोली चलाउन थालेका थिए । गोली चलाउने व्यक्तिको नाम जोन हिन्कले थियो । उनको एउटा गोली बुलेटप्रुफ कारको विन्डशिल्डमा लागेको थियो र रेगनको छातीमा पसेको थियो। केही समय अस्पतालमा बसेपछि रेगनलाई बचाइएको थियो । यस घटनामा रेगनका तीन सहयोगीलाई पनि गोली लागेको थियो। तर, गोली लागेका चारैजना बाँच्न सफल भएका छन् ।

हिन्क्लीले अदालतलाई भने, उनी त्यस समयकी चर्चित अभिनेत्री जोडी फोस्टरलाई प्रभावित गर्न चाहन्छन् । फोस्टर फिल्म ‘ट्याक्सी ड्राइभर’ मा अभिनय गरेर चर्चित भइन् । अदालतमा हिन्क्लेका वकिलहरूले उनलाई ‘पागल’ घोषित गरे जसका कारण उनले मृत्युदण्ड भएन र २०२२ मा, अदालतले हिन्क्लेलाई पूर्ण रूपमा सफाइ दियो ।